Manipulasyon

Konu: Manipulasyon Ptsi Tem. 11, 2011 4:14 pm

Manipülasyon, Sermaye Piyasası Kurulu'nun "Hisse Senedi Piyasasında Manipülasyon" isimli yayınında iki farklı şekilde tanımlanmaktadır. Bu tanımlara göre:

1. Manipülasyon, insanları kandırarak bir menkul kıymeti almaya veya satmaya sevk etmeye veya menkul kıymetin fiyatını yapay bir seviyede tutmaya yönelik davranışlardır.
2. Manipülasyon, menkul kıymet piyasalarında arz ve talebin serbest bir şekilde karşı karşıya gelerek fiyatları belirlemesine yönelik sürecin kasıtlı olarak engellenmesidir.

Bu iki tanıma göre manipülatif eylemler:

1. Arz ve talebin serbest bir şekilde etkileşimini engelleyerek fiyat mekanizmalarına müdahalede bulunmak
2. İnsanları kandırarak bir menkul kıymette işlem yapmaya sevk etmek,
3. Menkul kıymet fiyatını yapay bir seviyede tutmak amacıyla tasarlanan eylemlerdir.

Manipülasyon, "Manipülasyonun Piyasaya Etkisi" başlığı altında göreceğiniz şekilde, piyasaların işleyişini engellemektedir. Bu nedenle manipülasyon suçtur.

Manipülasyon Türleri

İşlem Bazlı Manipülasyon

Sermaye Piyasası Kanunu'nun 47. maddesinin (A-2) bendine göre;

İşlem bazlı manipülasyon; yapay olarak, sermaye piyasası araçlarının, arz ve talebini etkilemek, aktif bir piyasanın varlığı izlenimini uyandırmak, fiyatlarını aynı seviyede tutmak, artırmak veya azaltmak amacıyla alım ve satımının yapılmasıdır.

Aynı madde hükmüne göre işlem bazlı manipülasyon yapanlar 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve ağır para cezası ile cezalandırılırlar.

Bilgi Bazlı Manipülasyon

Sermaye Piyasası Kanunu'nun 47. maddesinin (A-3) bendine göre;

Bilgi bazlı manipülasyon; sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, yalan, yanlış, yanıltıcı, mesnetsiz bilgi verilmesi, haber yayılması, yorum yapılması ya da açıklamakla yükümlü olunan bilgilerin açıklanmamasıdır.

Aynı madde hükmüne göre işlem bazlı manipülasyon yapanlar 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve ağır para cezası ile cezalandırılırlar.

Manipülasyonun Piyasaya Etkisi

Şirketlerin ve genel olarak ekonominin finansmanında sermaye piyasalarının oynadığı rolün önemi her geçen gün artmaktadır. Menkul kıymetlerin, teminat olarak kullanılabildiklerinden, kredi hacminin genişlemesinde ve daralmasında rolü bulunmaktadır. Girişimler; ihtiyaç duydukları fonları sağlamak için, şeffaf ve etkin işleyen menkul kıymet piyasalarına gereksinim duyarlar. Düzgün işleyen ve halkın güvenini kazanan finansal piyasalar sürdürülebilir ekonomik büyümenin ön şartıdır. Piyasaların, manipülatif eylemlerle kötüye kullanılması, şirketlerin finansman maliyetlerini arttırmanın yanında piyasaların dürüstlüğüne zarar vermekte ve halkın piyasalara duyduğu güveni zedelemektedir. Bu tür eylemlerin, serbest piyasa kurallarına göre oluşan arz ve talebe müdahale ederek, yeni yatırımcıları piyasalara girmekten caydırdığı ve ciddi olumsuz sonuçlar ortaya çıkardığı kabul edilmektedir.